Riesling, koningin van de Moezel

Riesling! De witte druif die haar naam leent aan de Riesling wijn uit onder meer de Duitse Moezelstreek. Het is eens iets anders op een bierblog maar daarom niet misplaatst. De reden wordt hieronder wel duidelijk…

De Riesling druif is een witte druif die je vooral in Duitsland vindt, rond de Moezel rivier, al staat de Franse Alsace regio er ook bekend voor. In Duitsland noemen ze haar de koningin van de druiven en in de Moezelstreek laat zich dat zien in haar alomtegenwoordigheid. De steile hellingen langs de rivier zijn er letterlijk mee vol geplant, rank na rank. Van de om en bij 9000 hectare wijngaard in de streek is zowat 5000 hectare ervan Riesling. De Moezelstreek in het westen van Duitsland strekt zich uit van Koblenz tot Trier en volgt de golvende bedding van de Moezel rivier. De regio is voornamelijk bekend om haar zoete en halfzoete witte wijnen op basis van de Riesling druif. De laatste jaren, de algemene trend volgend, komen er ook meer en meer droge wijnen op basis van Riesling op de markt. Een vernieuwing onder de wijnhuizen zet zich door, onder impuls van een jongere generatie wijnliefhebbers. Volgens kenners wordt het grootste deel van de aangeplante Riesling echter aangewend om goedkope supermarkt wijnen te produceren met druiven uit wijngaarden die gericht zijn op maximale opbrengst, niet op kwaliteit. Hier en daar steekt er echter ook een pareltje tussen.  Wijngoed Meierer is zo een pareltje.

Weingut Meierer, Riesling, Bokkereyder…

Weingut Meierer is een wijnhuis in het kleine dorp Kesten waarvan de historiek enkele generaties teruggaat, tot in de 18de eeuw, en waar vandaag de jonge Matthias Meierer het wijnhuis een nieuw elan meegeeft, wat frisheid en ideeën aanbrengt. Net als de bierwereld staat de wijnwereld ook niet stil. In 2008 werd Matthias nog uitgeroepen tot best jonge wijnmaker van het jaar. Vandaag zoekt hij inspiratie in diverse technieken om verschillende wijnen te maken en werkt hij ook samen met het Deense Mikkeller voor hun gamma wijnen en blends met bieren.

Ik bevind mij op het domein van de familie Meierer na een vroege rit vanuit België, straight from Has-Vegas, klaar om de steile hellingen te bestijgen. Ik ben hier namelijk om Raf Souvereyns van Bokkereyder te helpen met het plukken van Riesling druiven die hij wil gebruiken voor één van zijn experimenten met lambik. Raf is zinnens een lambik te maken met Riesling druiven. Het is niet de eerste maal dat hij dit doet. Zijn passie voor wijn en connecties in de wijnwereld brachten al meerdere versies druivenlambik voort. De Riesling druif was er echter eentje waar hij niet zo tevreden over was. Te subtiel, niet uitgesproken, te weinig karakter om weerwerk te geven tegen de lambik. De wil om er iets goed van te maken was er echter wel en zo ontstond de idee om de Riesling druiven te drogen en de smaak te concentreren, te versterken. Daarvoor heb je uiteraard een hele hoop druiven nodig want wat je wint aan smaak door het drogen van de druiven verlies je aan materie, aan sap.

De Moezelvallei is nog gehuld in een dikke mist als we er aankomen, de brede rivier volledig aan het oog onttrokken. Gelukkig zal het later die dag opklaren en zal de Moezel alsnog haar pracht prijs geven. Op de steile hellingen van het kleine wijndorpje Kesten, fantastisch zicht op de vallei en de traag voorbij vloeiende Moezel rivier incluis, staat Matthias Meierer ons op te wachten. Een TV-ploeg van de Duitse nationale televisie is ondertussen aan het filmen in de wijngaarden. Riesling is hot! We krijgen een emmer en een schaar in onze handen geduwd. Hop de helling op, de wijngaard in en knippen maar!

De trossen rijpe druiven variërend in kleur van groen tot goudgeel gespikkeld gaan in de emmers en worden verzameld in grote bakken in de wijngaard die met een katrol naar boven worden getrokken. De trossen met druiven die donkerder zijn van kleur, gaande van een diep donkergeel tot vaal rood, bordeaux worden apart gehouden. Dit zijn trossen die aangetast zijn door Botrytis, een schimmel die de druif van binnenuit aantast, en worden gescheiden gehouden voor een aparte pressing. Deze schimmel zorgt in het ideale geval voor een nobele verrotting, een natuurlijk proces waarbij de concentratie aan suikers en zuren van de druif verandert. Deze ‘aangetaste’ trossen worden apart gehouden voor de Auslese en Spätlese wijnen, de zoetere bewaarwijnen die een mooi evenwicht hebben tussen zoete volmondigheid en fijn prikkelende zuren.

Ik wroet tussen de ranken, verwijder bladeren waar nodig, knip de trossen ertussen uit en mik ze in mijn emmer. Nu en dan verdwijnt er een sappige druif in de mond. Je moet uiteraard proeven wat je aan het plukken bent… Het sap is zoet en zorgt al snel voor een plakkerig laagje rond mijn handen. Het duurt echter ook niet lang voor ik enkele malen in mijn handen knip. Een combinatie van een scherpe schaar en mijn onhandigheid. Niet geklaagd echter want ik geniet van het werk. De trossen die we knippen voor Bokkereyder worden apart in bakken gelegd, op en tussen laagjes zacht keukenpapier. Voor het experiment van Raf is het van belang dat de druiven niet gekneusd worden of barsten. De druiven van Matthias worden letterlijk in de watten gelegd…. De familie Meierer zelf die knipt ook lustig mee, die willen duidelijk de voeling met de wijngaard behouden. Zelf de bejaarde vader van Matthias, Klaus, knipt nog mee en loopt fluks de helling op en af. ‘Wijn wordt gemaakt in de wijngaard, in de kelder moet je de kwaliteit enkel zien te bewaren’, een fijne uitspraak van het huis Meierer.

De uitzonderlijk warme zomer heeft zo zijn effect gehad op de druiven en heeft ervoor gezorgd dat ze vroeger rijp zijn dan gewoonlijk, dat ze vroeger op hun hoogtepunt zijn. Matthias Meierer vertelt ons dat de druiven dit jaar uitzonderlijk zoet zijn van smaak maar dat ze ook minder zuren bevatten. De eerste pluk startte al vroeger in September en een heel team van vrijwilligers zal zich gedurende een paar weken tussen de ranken begeven om alle trossen te knippen. De Meierer wijngaard bestaat voor een groot deel uit ranken die met de hand geplukt dienen te worden. Ze hebben zelfs nog een groot deel niet opgebonden individuele ranken die teruggaan tot de jaren ’60-’70. Matthias geeft voorkeur aan wijnranken die aangeplant zijn op steile hellingen in een ondergrond die voornamelijk bestaat uit zachte leisteen en varieert van steil tot zeer steil. Hellingen van 50 tot 80%….goed voor de druiven en de kuiten dus. Kwaliteit van de druif gaat voorop, niet de kwantiteit in opbrengst. De verschillende liggingen hebben ook hun invloed op de ranken en de druiven. Ondergrond die voornamelijk is samengesteld uit zachte leisteen tot ondergrond die voornamelijk uit rotsen bestaat waar de wortels extra diep moeten graven om aan water te geraken…het heeft allemaal invloed op de kwaliteit van de druif, haar groei en het moment waarop ze rijp is voor de pluk.

Riesling & Lambik

Voor we terugrijden met een koffer vol vers geplukte Riesling druiven, grof geschat een 250kg, gaan we nog even langs de kelder waar de echtgenote van Matthias ons doorheen het gamma van Meierer leidt. Allemaal Riesling maar toch bieden ze een mooi gevarieerd gamma aan gaande van Trocken (droog) tot Halb-trocken(half droog) en van Spätlese tot Auslese. Wijnen die op hun best gaan van een fijn droge en fruitige wijn tot zoete en sterk zoete wijnen met toch nog de nodige fijne zuren voor een evenwichtige wijn. Die Spätlese en Auslese wijnen zijn trouwens ideale bewaarwijnen die na 20 jaar nog altijd perfect op dronk kunnen zijn.

Wat het resultaat zal zijn van dit experiment met Riesling druiven daar moet je nog even op wachten want ‘Le Temps ne respecte pas ce qui est fait sans lui…’ Niet bij wijn, zeker ook niet bij lambik. De Riesling druiven hangen nu te drogen, een duizendtal gezonde trossen, ergens in Limburg tot ze klaar zijn voor de maceratie, tot wanneer hun smaak geconcentreerd genoeg is om op te boksen tegen de droge zuren van de lambik. Dan is het zoeken naar de juiste balans tussen de twee. Inspiratie voor deze techniek haalde Raf trouwens bij de edele Tokaji Aszu wijnen uit Hongarije. Bij deze wijnen worden de druiven, inheemse Furmint druiven, allemaal handmatig geselecteerd en geplukt op hun mate van aantasting door Botrytis. Door een late pluk in het seizoen zijn de trossen al ver aangetast door de schimmel en kunnen de bijna tot rozijntjes gedroogde druiven worden geplukt en gebruikt voor de productie van de complexe en zoete Tokaji Aszu wijn. Ook met deze Furmint druiven gaat Bokkereyder een bier maken trouwens, edele druiven met edele lambik.

De eerdere hybride druiven & lambik blends die Bokkereyder uitbracht in gedachten zal het uiteindelijke resultaat van deze experimenten zeker niet tegenvallen, integendeel. Als je weet dat Raf enkel voor de beste kwaliteit aan ingrediënten kiest mag je je weer verwachten aan enkele pareltjes. Als je twijfelt lees je deze degustatie er maar eens op na –> https://bit.ly/2Eeu08A

En in de tussentijd mag je gerust een goede fles Riesling openen…

Santeï

Belgian Beer Geek