Het bierverbruik lijkt dan in een neerwaartse spiraal te zitten, bier is er niet minder hip om geworden. Je hebt ongetwijfeld de  ‘fier op ons bier’ campagne van de Belgische Brouwers al gezien. Het moet ons weer allemaal aan ‘den drank’ krijgen want die dalende binnenlandse bierconsumptie dat kan natuurlijk niet als trotse Belg. Aan aanbod ontbreekt het ons anders niet, vooral de kleinere artisanale brouwerijen lijken in opmars te zijn. Deels ten koste van de grotere gevestigde waarden maar dat kan ik niet slecht vinden. Die kleinere brouwerijen focussen toch meestal op een onderscheid in smaak en niet op marketing. Niet dat die grotere brouwerijen slechte bieren op de markt brengen maar ik verkies toch het kleinschalige.

Nu zitten we in België met een goede 150-160 brouwerijen (in het begin van de 20ste eeuw waren er enkele duizenden brouwerijen), van noord tot zuid en west tot oost en meer dan 1000 bieren. Onder die 1000+ bieren zijn er heel wat bieren die eigenlijk etiketbieren zijn, van bierfirma’s afkomstig zijn of nog door zigeunerbrouwers of huurbrouwers gebrouwen werden.

Een onderscheid dringt zich op:

• Brouwerij: Brouwt zelf in eigen ketels en met eigen apparatuur. Promoot zelf zijn bieren of brouwt in opdracht van anderen. Hier kan je dus nog het onderscheid maken tussen brouwerijen die enkel het eigen gamma brouwen en brouwerijen die ook voor anderen brouwen. Brasserie du Bocq, bv., heeft naast het eigen gamma een hele rits bieren op de markt die het in opdracht brouwt, een Corsendonck bv. Naar volume kan je nog onderscheiden tussen huis-, pico-, micro- of macrobrouwerijen.

• Maatwerkbrouwerij: Een brouwerij als Anders in Halen of De Proefbrouwerij in Lochristi doet eigenlijk niets anders dan brouwen in opdracht van anderen. Is het voor een vereniging, een bierfirma of Delhaize het maakt niet uit. U vraagt, zij brouwen. Niet zonder kennis natuurlijk want de 2 voorbeelden die ik aanhaal staan zeer hoog aangeschreven zowel in binnenland als buitenland. Een Mikkeller, een van de bekendere namen in de bierwereld, is vaste klant bij De Proefbrouwerij. Brussels Beer Project laat dan weer al zijn bieren brouwen bij Anders.

• Huurbrouwer: Brouwt in de ketels van andere brouwerijen, huurt het materiaal om zijn bier te kunnen brouwen. Gewoonlijk onder toezicht van de brouwer die zijn brouwerij verhuurt. Gezien dit sterk aan de prijs en beschikbaarheid verbonden is wordt er soms al snel verwisseld van brouwerij. Kan men gelijk stellen aan een zigeunerbrouwer. Brouwers Verzet, Nova Birra, ….

• Bierfirma: Brouwt zelf niets of heel weinig maar verzorgt vooral de promotie en verkoop van bier die ze laten brouwen bij een brouwerij. Dikwijls thuisbrouwers die thuis hun eigen bierrecept hebben ontwikkeld, de investering in een brouwerij niet haalbaar vinden en dus voor deze (tussentijdse?) oplossing kiezen. Soms ook niet-brouwers maar pientere jongens die sterk zijn in marketing en een graantje willen meepikken van een trend. Enkele voorbeelden van bierfirma’s: Brouwerij Henricus, Brouwerij The Musketeers van de troubadour bieren(op hun site kan je mooie foto’s zien van de brouwerij, het is te zeggen van de Proefbrouwerij), Brouwerij Broeder Jacob, Brouwerij Verstraete,…. Er hangt dikwijls een waas van geheimzinnigheid rond deze firma’s, laten ze brouwen of brouwen ze zelf in andermans installatie? Het gebruik van de term ‘brouwerij’ in de naam is een heikel punt en leidt al eens tot wrevel en ongenoegen. Immers ze brouwen niet maar commercialiseren enkel een bier.

• Zigeunerbrouwer: Brouwer die niet beschikt over eigen installatie maar zijn bieren zelf brouwt in andermans brouwerij, zie huurbrouwer. Het is een beetje een trendy benaming voor wat het eigenlijk echt is. Nova Birra, Brouwers Verzet, BEryllium ERbium Brewery, Evil Twin, Stillwater Artisanal….. Brouwen losgerukt uit de vaste omgeving. Dit is ook een katalysator voor de enorme diversiteit aan bieren die er momenteel is . Mikkeller en Evil Twin Brewing worden dan misschien aanschouwd als de voorbeelden van het ‘Gypsy brewing’ fenomeen, brouwen doen ze zelf niet. Ze stellen enkel recepten op die ze dan aan de brouwer bezorgen om te brouwen. Schertsend wordt wel eens gezegd dat het ‘brouwers via fax’ zijn 😉 De term Nomad brewer, phantom brewer hoor je ook wel eens.

• Etiketbieren: Reeds bestaande bieren die een andere etiket krijgen opgeplakt aldus de afkomst en origine maskerend. Hier wordt dikwijls geheimzinnig over gedaan. Cafés die een bestaand bier onder eigen naam verkopen, verengingen met een speciale editie,…..Marktsituaties spelen soms een rol, andere benaming voor de Vlaamse markt dan die voor de Waalse markt. Een Floreffe tripel van Brasserie Lefebvre is eigenlijk hetzelfde als een Moeder Overste van dezelfde brouwerij, de benaming lag moeilijk in Vlaanderen en vice versa.

Nu is er hier en daar wat ophef rond de toenemende trend van de bierfirma’s. Artisanale brouwerijen vinden het uiteraard niet leuk dat ze moeten opboksen tegen firma’s die zich voor de 100% kunnen toeleggen op de verkoop en marketing van hun bier terwijl ze de kwaliteit van het bier in de handen kunnen leggen van een onafhankelijk iemand. Je tikt een receptje in of laat eentje opstellen, mailt het door en een dikke 6 weken later staat je brouwsel klaar. Er rest je nog enkel de verkoop om je zorgen over te maken.

Het opstarten van een bierfirma of brouwerij, het vraagt voor beide een weldoordacht plan en een stevige inzet. Het financiele plaatje is echter een stuk kleiner bij een bierfirma dan bij een brouwerij. Wil je een beetje volume brouwen, 150-200lt.,  dan zit je al snel aan 50.000€ en meer en dan heb je nog niet vergist, gelagerd of gebotteld. En met 50.000€ brouw je zeker geen grote volumes. Wil je tot volumes komen van +/-5000Hlt op jaarbasis dan praat je over bedragen met 5 nulletjes. Ook met tijd dient een brouwer rekening te houden. Tussen het brouwen zelf en het moment dat een bier de markt op kan zit er al snel een 6 weken. Grote brouwerijen zoeken constant naar het versnellen van deze cyclus, immers hoe sneller het bier op de markt hoe sneller het geld binnen rolt.Het metier van brouwer is dus niet zonder risico.

Persoonlijk heb ik niets tegen bierfirma’s zolang de kwaliteit goed is en er duidelijkheid omtrent de afkomst is. Wat vooral duidelijk zou moeten zijn is het onderscheid. Reeds op het flesje zou men moeten kunnen zien of het hier om een eigen bier van een brouwerij gaat of een bier gebrouwen door X in opdracht van Y . Transparantie en eerlijkheid, het is een kwestie van respect tegenover je klant. Past het niet op het etiket, geef het dan duidelijk mee op de site. Doe er niet geheimzinnig over.

Een echte brouwerij hoort dan het meeste respect te krijgen. Dit beroep is voor velen een roeping die ze met hand, tand en roerstok beschermen en verdedigen. De toename van bieren door bierfirma’s kan dan goed zijn voor de diversificatie,  Darwin zei het al: ‘diversifieren is overleven’, het mag onze artisanale brouwers niet verdrukken.  Aan de perceptie naar buiten toe zou iets kunnen gedaan worden. Het strookt niet dat een bierfirma de term brouwerij of brewery gebruikt in haar naam maar geen cl zelf brouwt. Een label om brouwerijen te onderscheiden misschien? Een bescherming van het artisanale beroep van brouwers? Ik zou het maar eerlijk vinden dat je de afkomst kent van het bier dat je drinkt. Aan de klant om dan te beslissen wat hij verkiest!

Ongetwijfeld een discussie die nog zal oplaaien en zal verdelen. In de tussentijd geniet je maar van je bier, artisanaal gebrouwen of artisanaal op maat gemaakt. Of is artisanaal op maat gemaakt een contradictio in terminis? En wat met erkende streekbieren die buiten de eigen streek worden gebrouwen? Ideale toogpraat 😉

Maar laat het even duidelijk zijn, wat nog het meeste primeert is uiteraard de smaak! Of het nu brouwer, bierfirma, gypsy brewer of huurbrouwer is.

Cheers

BelgianBeerGeek